Onze speciale aandacht voor kinderboerderijen ligt in het verlengde van onze actie voor buurtontmoetingsplekken. Fonds 1818-adviseur Carien Janssen van Raay: “Kinderboerderijen zijn ook ontmoetingsplekken – en meer dan dat: het zijn groene plekken in soms stenige omgevingen. Ze hebben een educatieve functie, voor kinderen en voor volwassenen.”
Kortom: op kinderboerderijen komt veel samen waar Fonds 1818 voor staat. Tegelijk valt er op de meeste locaties nog veel te verbeteren op het gebied van toegankelijkheid en inclusiviteit. “Kinderen met een beperking hebben moeilijker toegang tot veel kinderboerderijen”, vertelt Carien. “Daar is nog een slag te maken. Veel kinderboerderijen hebben niet de mankracht en de kennis om daar al ver in te zijn. Het is daarom goed als kinderboerderijen met elkaar kunnen optrekken. Samen weet je meer dan alleen.”
Bewust van behoeftes
Als we het hebben over het samen optrekken, dan komt Hans de Rijk in beeld. Met zijn grote kinderboerderijennetwerk is Hans een vertrouwd gezicht van Fonds 1818 – en niet alleen van ons. Zo maakt Hans zich – onder de noemer Kinderboerderijen Actief en in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport – hard voor rookvrije kinderboerderijen. “Nog vijftig van de vierhonderd in Nederland te gaan.” Voor het speciale donatieprogramma van Fonds 1818 werkten we ook samen met Hans.
“Met alleen een afvinklijstje waarop staat wat er allemaal mist, ben je er niet”, stelt Hans. “Ik probeer de mensen van de kinderboerderijen te stimuleren om zich in te leven in bezoekers met een beperking en écht te beseffen wat dit betekent. Hoe goed en sympathiek de bedoelingen ook zijn, vaak gaat het toch mis als mensen zonder beperking gaan bedenken en bepalen wat goed is voor iemand die in een rolstoel zit of blind is. Dan komt er bijvoorbeeld een speeltoestel voor kinderen met een handicap, terwijl er juist behoefte is aan speeltoestellen waarop alle kinderen sámen kunnen spelen.”
Een ander treffend voorbeeld van een goedbedoeld maar onhandige aanpak geeft de Zoetermeerse wethouder Marijke van der Meer in de podcast van Hans. “Eén van de dingen die misgaan, is dat iedereen denkt: het moet natuurlijk en duurzaam. Voordat je het weet ligt er een berg houtsnippers. Dat is voor een rolstoel niet handig. Of er is een prachtig samenspeeltoestel geplaatst, maar je moet eerst drie treden af om erbij te komen.”
Hangende afvalbakken, voelbare plattegronden
Hoe moet je het dan wel aanpakken? Hans: “We hebben een ervaringsworkshop aangeboden aan de coördinatoren van kinderboerderijen door een trainer die zelf slechthorend, bijna doof is, en die ook een netwerk heeft van mensen met andere beperkingen. Met alle input liet hij de mensen ervaren hoe je je met verschillende beperkingen beweegt over het terrein.”
De ervaringsworkshop heeft er mede toe geleid dat er nu donatieaanvragen bij Fonds 1818 liggen voor aanpassingen en investeringen die echt het verschil maken. “Dat kan in iets schijnbaar kleins zitten”, vertelt Hans, “zoals het plaatsen van twee hangende afvalbakken op het invalidentoilet op een kinderboerderij in Wassenaar. Maar als je je dan bedenkt dat er eerst een pedaalemmertje op de grond stond, dan zie je hoe belangrijk de bewustwording is. Want hoe kon je dat emmertje vanuit je rolstoel ooit openmaken?”
“Een ander mooi voorbeeld is het plaatsen van een interactieve speelvloer en -wand voor kinderen met en zonder beperking door Speelboerderij Het Buitenbeest in Zoetermeer,” vervolgt Hans. “Eerder dit jaar is op diezelfde kinderboerderij al het eerste openbare picto-communicatiebord van Zoetermeer geplaatst (zie de foto’s bij dit artikel). Het bord helpt iedereen met een spraak- of taalbarrière om zich te uiten. Dit maakt het makkelijker voor de kinderen om elkaar te begrijpen en met elkaar te spelen. De komst van de samenspeelinstallatie binnenkort is daar natuurlijk een prachtige aanvulling op.”
Ook de Haagse kinderboerderijen zitten niet stil. Hans: “Zij willen allemaal graag voelbare plattegronden aanschaffen waarmee mensen met een visuele beperking zelfstandig hun weg kunnen vinden op het terrein. Er komt heel wat bij kijken om dit goed te doen; er is een bedrijf dat deze plattegronden speciaal ontwikkelt.”
“Ga je met me mee naar de kinderboerderij?”
Hans brengt niet alleen de kinderboerderijen in beweging, hij is zelf ook druk bezig om slagen te maken. Een inspirerende plek hierbij is het Nederlands Gebarencentrum. “Hier zag ik laatst twee dingen liggen die ook heel mooi een plek zouden kunnen krijgen op de kinderboerderijen”, vertelt Hans.
“Het eerste is een kwartetspel over dieren. Bij het centrum ligt nu de vraag of we dit spel vergroot en versterkt kunnen krijgen, zodat horende en niet-horende kinderen het samen kunnen spelen op de kinderboerderijen. Het andere is een ansichtkaart waarop illustraties van gebaren staan die samen de zin ‘Binnenkort samen koffie drinken?’ vormen. Hoe leuk zou het zijn als we dat kunnen doen met de zin ‘Ga je met me mee naar de kinderboerderij?’. Ik zou daar dan ook borden van willen maken die we kunnen ophangen op verschillende locaties.”
Tot slot houdt Hans de kinderboerderijen met elkaar in contact en in gesprek, zodat ze elkaar kunnen blijven voeden met hun ervaringen en ideeën. “We gaan eind september, vlak voor de Week van de Toegankelijkheid die van 2 tot en met 7 oktober is, een dag organiseren voor alle kinderboerderijen die een donatie van Fonds 1818 hebben gekregen. Wat hebben ze gedaan, welke kennis kunnen ze overdragen, hoe kunnen we ervoor zorgen dat dit geen losse en eenmalige investeringen waren maar dat iedereen zich bewust blijft van de behoeftes? Met dit netwerk hopen we ook de gemeenten te prikkelen om zich actiever aan te sluiten.”
Luister naar de Kinderboerderijen Actief Podcast van Hans de Rijk. In de aflevering ‘Inclusief Toegang’ gaat Hans in gesprek met onder anderen de Zoetermeerse wethouder Marijke van der Meer en met Fonds 1818-adviseurs Carien Janssen van Raay en Michel Nivard.
Project van de maand
Elke maand richten we onze schijnwerpers op een gesteund project dat de aandacht verdient. In een artikel of video kun je lezen of zien wat het project zo bijzonder maakt en welke bevlogen mensen zich hiervoor inzetten.
Wij werken met tien aandachtsgebieden. Dit project valt onder:
