“We willen weer aan elkaar.” Eveline en Vera staan met een grote lach op de vloer van het repetitielokaal. De jonge vrouwen, die al vanaf hun vierde jaar dikke vriendinnen zijn en nu ook samen naar de dagbesteding Stella Mundi gaan, hebben zojuist hun scène gespeeld. Ze spelen een Siamese tweeling die vanwege verschillende interesses – de één wil basketballen, de ander wil zwemmen – uit elkaar willen. Zo gezegd, zo gedaan: ze worden van elkaar gescheiden en kunnen hun eigen weg gaan. Maar al snel krijgen ze spijt en missen ze elkaar.
Eveline en Vera hebben hun personages helemaal zelf bedacht. Met het idee om in de scène ook echt weer aan elkaar vastgemaakt te worden, komen ze nu voor het eerst. Sjoerd Vrins, de professionele theatermaker die al jaren betrokken is bij Stella Mundi en deze voorstelling regisseert, hoort het met een lach aan: “Als jullie weer aan elkaar willen, dan doen we dat. Alleen wordt het denk ik wel een uitdaging voor jou, Hanneke. Lukt dat met de trui?” Hanneke, één van de betrokken senioren die thuis werkt aan één grote trui waarin de vriendinnen de scène samen kunnen beginnen, antwoordt vanaf de kant: “Tsja, als we die eenmaal hebben losgeknipt, dan kunnen we ‘m niet zo makkelijk weer aan elkaar maken. Maar geen nood, we bedenken wel iets.”
Inclusief theater
Het is slechts een flard van een repetitieochtend die we het liefst helemaal beschrijven – omdat op elk moment voelbaar is wat dit project zo bijzonder en waardevol maakt. Na twee eerdere theatervoorstellingen, vorig jaar zomer en afgelopen winter, komt de groep nu weer wekelijks bij elkaar om samen te werken aan een mooie voorstelling die zij drie keer spelen: twee keer voor publiek van buiten en de laatste keer voor vrienden en familie.
Die groep bestaat uit deelnemers van Stella Mundi – jongeren tussen de 17 en 25 jaar met een verstandelijke beperking - en senioren uit de omgeving die het, net als de jongeren, leuk vinden om van betekenis te zijn voor anderen.
De aandacht voor elkaar, de onderlinge grapjes, de concentratie, de creativiteit, het speelplezier, het vertrouwen: de Groene Loods staat er bol van. “Het is een inclusieve theatervoorstelling”, vertelt regisseur Sjoerd. “Dit betekent niet alleen dat spelers met én zonder beperking samen theater maken, maar ook dat er geprobeerd wordt om op de vloer zo gelijkwaardig mogelijk te zijn. Iedereen is medemaker van de voorstelling en elk idee wordt serieus genomen.”
Piloot, clown en balletdanser
Aan Sjoerd de taak om alle spelers in hun kracht te zetten. “Dat doet hij heel goed”, vertelt Stella Mundi-oprichter Karin Leithuijser. “Om maar een voorbeeld te noemen: iemand die eerst niet hardop durfde te praten tegen vreemden, zingt nu een lied voor publiek. Het is geweldig om het zelfvertrouwen van iedereen te zien groeien. Het maakt de jongeren echt opener, brutaler, energieker en vrolijker.”
Iedereen in het stuk mag zelf zijn of haar personage bedenken en vormgeven. Van de zwemmende en basketballende Siamese tweeling tot een piloot en een clown. Sjoerd: “Eén van de jongeren, Noah, wil in het stuk heel graag een balletdanser zijn, terwijl zijn motoriek dat eigenlijk onmogelijk maakt. Het is zo mooi om te zien wat hij dan toch uit zichzelf weet te halen, hij voelt zich echt die balletdanser. Dus is hij het ook.”
Grappige microfoon
En de ouderen die meewerken, worden die ook in hun kracht gezet? “Jazeker”, vertelt Sjoerd, “net als bij de jongeren nemen we hun interesses en talenten mee. Dat gebeurt zowel voor als achter de schermen. Neem bijvoorbeeld Leen, die je daar achter het gordijn bezig ziet. Hij wil absoluut niet het podium op, maar hij leeft zich wel helemaal uit in het maken van het decor. Op dit moment bouwt hij een prijzenkast, want in de voorstelling kan het publiek ook prijsjes winnen.”
Wie geen moeite hebben met de schijnwerpers zijn Jan en Jan, twee vrienden uit Delft. De ene Jan heeft een kloppend hart voor theater, hij speelt al jaren toneel bij een amateurgezelschap. Hij heeft zijn vriend, een voetbaltrainer die niets met toneel had, overgehaald om mee te doen. “Daar ben ik heel blij mee”, vertelt trainer Jan. “Ik vind het ontzettend leuk dat ik kan helpen met het regelen van dingen voor in de voorstelling, zoals sportspullen en trainingspakken, daar kom ik natuurlijk makkelijk aan. Maar ik vind het vooral geweldig om hier te zijn en mee te spelen met de scènes – het is zó gezellig.”
Ondertussen komt Hakim, ook één van de deelnemende ouderen, naar de groep gelopen met een microfoon in zijn hand. “Het heeft me wat tijd gekost, maar het is gelukt”, zegt hij trots. Hij praat door de microfoon: “Hier is de mystery guest!” Zijn stem klinkt helemaal vervormd, tot grote hilariteit van de anderen. Iedereen wil gelijk zelf door de microfoon praten. Sjoerd neemt de tijd, de hele groep komt aan de beurt en lacht om elkaars vreemde stemmen.
Bijzondere band
Het testen van de microfoon, die ook een rol krijgt in de voorstelling, maakt meteen duidelijk hoeveel lol de ouderen en jongeren met elkaar hebben. Maar het is niet alleen humor waarin ze elkaar vinden.
Sjoerd: “Er ontstaan echt bijzondere banden. Regelmatig zijn er jongeren die zich even niet zo prettig voelen of die wat emoties willen luchten. Eerst was ik tijdens een repetitie degene bij wie ze een luisterend oor of wat troost zochten. Maar nu gaan ze ook naar de senioren. Een meisje heeft bijvoorbeeld moeite met staan en zitten, zij vraagt nu altijd hulp aan Hakim. Anderen voelen zich weer heel erg op hun gemak bij bijvoorbeeld Hanneke of Jan. Nou, kijk daar maar eens.” Terwijl Sjoerd vertelt, zien we op de achtergrond Sebas (“Bassie”) een knuffel geven aan één van de Jannen.
Stella Mundi: ‘Goed voor elkaar’
Het inclusieve theaterproject sluit voor Karin en haar man Thijs naadloos aan bij het motto van hun zorgonderneming Stella Mundi: ‘Goed voor elkaar’. “Met Stella Mundi streven we voortdurend naar betekenisvolle contacten, uitwisselingen en samenwerkingen, waardoor onze groep jongeren midden in de samenleving blijft staan.”
Van die groep jongeren maakt ook Tari deel uit. Zij is de 22-jarige dochter van Karin en Thijs en geboren met het syndroom van Down. “Tari was altijd met veel plezier naar het ZMLK-onderwijs (Zeer Moeilijk Lerende Kinderen) gegaan. Een passende dagbesteding als vervolg daarop, waar Tari haar talenten kon blijven ontdekken en ontplooien, vonden we niet.”
Karin en Thijs startten in 2021 de zorgonderneming Stella Mundi, op het terrein in Maasland waar ook hun woonhuis staat en met de levenshouding die voor veel mensen een inspiratie zal zijn: Als het er niet is, dan doen we het toch zelf.
Wil je meer weten over het verhaal achter Stella Mundi en ben je benieuwd welke activiteiten de deelnemers nog meer ondernemen? Neem dan een kijkje op de Stella Mundi-website.
Wil je met jouw organisatie ook een donatie aanvragen voor een inclusief theaterproject? Ga dan naar onze aanvraagpagina voor meer informatie en het digitale aanvraagformulier.
Project van de maand
Elke maand richten we onze schijnwerpers op een gesteund project dat de aandacht verdient. In een artikel of video kun je lezen of zien wat het project zo bijzonder maakt en welke bevlogen mensen zich hiervoor inzetten.
Wij werken met tien aandachtsgebieden. Dit project valt onder:
