
Meerdere organisaties wisten ons te vinden met bijzondere projecten voor een breed publiek. Drie van onze adviseurs, Carien, Avi en Vanessa, belichten elk een project uit één van ‘hun gemeenten’.
Uit Den Haag: Eens waren we vogels
Het gedicht Eens waren we vogels van Paco Suarez vormde de inspiratiebron voor het gelijknamige, crossmediale project dat dit jaar voor de derde keer plaatsvindt in Den Haag. In onder andere theatervoorstellingen, een podcast, een fototentoonstelling, een minimuseum en een buurtproject wordt het aangrijpende verhaal vertelt van Roma en Sinti. Fonds 1818 steunt onder meer het buurtproject waarin buurtbewoners van onder andere het Zeeheldenkwartier in Theaterschool Rabarber werken aan een kunstinstallatie. Onder begeleiding van een handwerker leggen zij hun mooiste droom en ergste nachtmerrie vast op een kussen.
Projectadviseur Carien Janssen van Raay: “Hoewel het afschuwelijke lot van Joodse slachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog veel aandacht heeft gekregen, is er nog altijd weinig bekend over het lot van de Roma en Sinti. Tussen de 500.000 en 1.500.000 Roma en Sinti werden vermoord in de vernietigingskampen – een tragedie die vaak onderbelicht blijft in onze geschiedschrijving. Dit project zet juist dát vergeten verhaal centraal. Het brengt de geschiedenis van de Roma en Sinti in Nederland onder de aandacht en belicht de blijvende impact op hun gemeenschap.
Tot op de dag van vandaag ervaren veel Roma en Sinti in Nederland nu nog steeds uitsluiting. Wat dit project bijzonder maakt, is de actieve betrokkenheid van Roma en Sinti zelf, ook al zijn zij niet direct afkomstig uit Den Haag. De samenwerking met Jeugdtheaterschool Rabarber – gelegen tegenover het monument ter nagedachtenis aan de Roma en Sinti die op 16 mei 1944 bij een landelijke razzia uit Den Haag zijn weggevoerd – geeft het geheel een extra dimensie.
Elke stap naar meer erkenning van dit hoofdstuk uit onze geschiedenis en de gevolgen ervan voor de nabestaanden is van grote waarde. Want hoe meer aandacht voor deze vergeten genocide, hoe groter de kans op begrip, erkenning en verbinding.”
Uit Zoetermeer en Leiden: concerten van Brahms
Rond Dodenherdenking steunt Fonds 1818 twee bijzondere concerten met het muziekstuk Ein Deutsches Requiem van Johannes Brahms. Op 3 mei in Zoetermeer en op 4 mei in Leiden speelt het Rijnlands Symfonie Orkest in samenwerking met andere muzikanten deze troostvolle muziek.
Projectadviseur Avi Rewat: “Het is een eerbetoon aan iedereen die we moeten missen, en een moment om stil te staan bij vrijheid en verlies. Bijna 30 middelbare scholen in Zoetermeer en Leiden krijgen een speciaal lespakket over herdenken. Leerlingen leren hoe mensen in verschillende tijden, landen en geloven omgaan met rouw en herinnering. Zo komt de boodschap van de muziek ook in de klas tot leven.
Bijzonder is dat niet alleen scholieren, maar ook senioren bij het project worden betrokken. Zo werkt de Rijnlandse Orkestvereniging samen met Palet Welzijn en Incluzio die het vervoer regelen waarmee de seniorendoelgroep de concerten kan bezoeken. De lesboekjes voor de scholen worden ook naar deze welzijnsorganisaties gestuurd. Dit maakt het een heel mooi project voor jong en oud.”

Uit Midden-Delfland: fietstocht Sporen van de oorlog
Kees Tetteroo uit Den Hoorn hield van 1936 tot 1947 een dagboek bij op verzoek van zijn broer die als missionaris naar Nieuw-Guinea vertrok. Het boek bevat zijn belevenissen, honderden krantenknipsels, pamfletten, plattegronden en zo’n honderdvijftig, vaak stiekem zelfgemaakte foto’s. Het is een indrukwekkend naslagwerk van de oorlog in en om Midden-Delfland en van de oorlog wereldwijd. Een selectie van authentieke foto’s uit het dagboek is in aanloop naar Bevrijdingsdag te vinden langs een fietsroute. Als je de QR-code op de foto’s scant, hoor je de bijbehorende tekst uit het dagboek.
Projectadviseur Vanessa Verhoeven: “Mooi dat de geschiedenis levend kan blijven door dit lokale verhaal, gedragen door vrijwilligers. Wat ik extra leuk en sterk vind aan het project is de samenwerking met scholen. Zo hebben leerlingen van de groepen 7 en 8 van de basisscholen van Schipluiden en Den Hoorn een fietstocht gemaakt langs vijf locaties waar zij niet alleen verhalen rond de tentoongestelde foto’s hoorden, maar waar ook allerlei scènes werden nagespeeld. Op de locaties liepen er ‘soldaten’ rond (onder anderen Kees’ kleinzoon Tom) en waren er elementen van de oorlog te zien, zoals onderduiken, honger, Jodenvervolging en verzet. De kinderen werden hierdoor ook geconfronteerd met de vraag: Wat zou jij doen in oorlogstijd? Dat maakte zo te zien veel indruk op hen. Tachtig jaar geleden lijkt dan ineens veel minder ver weg.”
Bekijk ook het korte videoverslagje dat Omroep West maakte van de fietstocht met de scholieren.
Handig om te weten
Fonds 1818 toetst een donatieaanvraag voor een project in het kader van vieren en herdenken op de volgende onderdelen:
-
Is er een groep mensen die meerdere keren samenkomt om de activiteit voor te bereiden en te organiseren?
-
Richt de activiteit zich op mensen die elkaar niet vanzelfsprekend ontmoeten?
-
Leren zij door dit project elkaars perspectief op de gebeurtenis beter kennen en begrijpen?
-
Heeft het project inhoudelijke onderdelen (bijvoorbeeld een debat, gedichtenwedstijd, een theaterstuk dat gezamenlijk wordt voorbereid) die bijdragen aan historisch en cultureel-maatschappelijk besef?
-
Heeft de herdenking en/of viering een directe link naar de buurt, wijk of stad waar deze plaatsvindt?
Werk jij met je organisatie ook aan een project dat draait om vieren en herdenken, al dan niet in het kader van 80 jaar vrijheid, en heb je op deze vragen 'ja' kunnen antwoorden? Ga dan verder naar onze aanvraagpagina voor meer informatie over de voorwaarden en procedure.
Project van de maand
Elke maand richten we onze schijnwerpers op een gesteund project dat de aandacht verdient. In een artikel of video kun je lezen of zien wat het project zo bijzonder maakt en welke bevlogen mensen zich hiervoor inzetten.
Wij werken met tien aandachtsgebieden. Dit project valt onder: